Każde wystąpienie przed publiką wiąże się dla osób mało doświadczonych z ogromną tremą. Pomimo iż sam radzę już sobie nie najgorzej z wystąpieniem przed większą ilością osób, chciałbym się Pana zapytać, czy jest jakiś skuteczny sposób, jak można by się uspokoić przed oraz podczas wystąpienia?
Etapy przygotowywania prezentacji
Najpierw uwaga na początek. O tym, czy prezentacja będzie udana czy też pozostawi wrażenie niedosytu albo słuchacze wręcz „zasną z nudów” – decyduje kilka czynników:
Musisz mieć przemyślane dobrze to, co faktycznie chcesz powiedzieć – wynikiem tej części przygotowań jest plan zawierający np. tytuły kolejnych slajdów (gdy jest nie więcej niż 10-15). W przypadku dłuższych prezentacji plan może zawierać hasła zbiorcze dotyczące 2-3 slajdów razem. Alternatywą jest konspekt prezentacji, który jest bardziej szczegółowy, bo zawiera oprócz tytułów slajdów także główne elementy treści np. schematy, rysunki, wykresy. Na tym etapie widzisz, czy liczba slajdów jest odpowiednia – najbardziej typowo, na wygłoszenie prezentacji zawierającej N slajdów potrzebne Ci będzie 2N minut, pomijając stronę tytułową i plan.
Kolejnym krokiem jest kompletna treść slajdów. Możesz sobie wyobrazić, że byłby to plik w Wordzie zawierające wszystko to, co zamierzasz umieścić na slajdach. W tym pliku widać wyraźnie podziała na kolejne slajdy. Każdy slajd zawiera tytuł, pewną ilość tekstu oraz ewentualnie rysunki, wykresy itp. W tym miejscu dobierasz odpowiednią ilość treści na każdym slajdzie. Na tym etapie natomiast nie dodajesz jeszcze grafiki, która służy wyłącznie jako ozdoba materiałów. Koniecznie potraktuj pierwszy slajd jako slajd tytułowy, a drugi slajd jako plan prezentacji. Ostatnim slajdem jest zawsze podsumowanie. Nie zapomnij o tym.
Następnie dobierasz formę graficzną slajdów. Tekst powinien być czytelny ze sporej odległości (dobrym testem jest odczytanie slajdu z ekranu komputera „jednym rzutem oka” – jeśli się nie da, tekst jest zbyt mały). Na slajdach powinno być „dość światła” oraz odpowiednia ilość elementów graficznych i ozdobników. Slajdy nie powinny być – wzrokowo – monotonne. Ma się „coś dziać na nich”.
Dopiero wtedy przystępujesz do przygotowania samej prezentacji ustnej. Typowo dobrze jest założyć, że masz powiedzieć 2-3 razy tyle niż jest na slajdach. Jeśli powiesz mniej to ryzykujesz tym, że słuchacz będzie znudzony, bo i tak to wszystko będzie widział na slajdach. Jeśli powiesz więcej, to może warto rozważyć zrobienie dodatkowego slajdu (albo rezygnacja z części przekazywanych informacji). Wydrukuj sobie slajdy, np. po 2 slajdy na stronie A4. Dopisz na wydruku hasła, które chcesz „dopowiedzieć” podczas prezentacji to treści samego slajdu. Gdy to zrobisz, to typowo oznacza, że jesteś już dość przygotowany. Jeśli jednak a) masz tendencję do wyjątkowo silnej tremy albo b) prezentacja jest bardzo ważna dla Ciebie, wtedy wygłoś sobie tę prezentację w domu, na próbę. W razie potrzeby, możesz to zrobić nawet 2-3 razy.
Podczas samej prezentacji
Mów do sali – nie do ekranu! W typowej sytuacji będziesz mieć przed sobą ekran komputera z wyświetlanymi kolejnymi slajdami. Jeśli są one dobrze wykonane, to slajdy te widzisz nawet patrząc na nie z pewnej odległości. W ten sposób stoisz przodem do sali, patrzysz na słuchaczy, od czasu do czasu tylko odwracasz się ewentualnie w stronę ekranu aby coś tam pokazać.
Nie mów zdaniami „książkowymi” – mów tak, jakbyś jednej konkretnej osobie coś tłumaczył. Możesz nawet gestykulować w taki sposób jakbyś to robił podczas tłumaczenia komuś czegoś (a nie podczas czytania). To automatycznie sprawi, że będziesz dobierał inne słowa i inaczej (prościej) konstruował zdania.
Obok komputera, na stoliku, połóż sobie wydrukowane slajdy z notatkami (hasłami). Typowo, gdy jesteś tak przygotowany, nie będziesz do nich już zaglądał (nie będziesz ich potrzebował), ale sama świadomość, że one tam są, będzie dla Ciebie elementem komfortu psychicznego
Miej na stoliku wyłożony zegarek. Miej zanotowane, z grubsza, planowany czas na kolejne części prezentacji. Np. Masz 4 części prezentacji, łącznie 20 minut, po około 5 min na każdą z części. Kontroluj czas prezentacji. Jeśli jedna z części prezentacji wydłuży się ponad plan, pomiń jakieś informacje i przejdź do części kolejnej. W żadnym razie nie pomijaj zakończenia albo ostatniej części prezentacji. Nie przyspieszaj też wygłaszania prezentacji, zamiast tego, w razie potrzeby, pomiń część informacji.
Nie da się dobrze wygłosić prezentacji, jeśli Twoje slajdy są źle przygotowane.
Wydrukuj sobie slajdy, dopisz na każdym slajdzie ręcznie kilka haseł zawierających informacje nie umieszczone na slajdzie, które zamierzasz powiedzieć
Możesz sobie wygłosić prezentację w domu na próbę, czasem nawet kilka razy. Zanotuj sobie, ile minut poświęcisz na kolejne części prezentacji
Podczas prezentacji mów do sali (nie do ekranu), w taki sposób jakbyś komuś tłumaczył kwestię, której dotyczy prezentacja. Miej notatki przed sobą, a także kontroluj czas prezentacji.
Jeśli dopełnisz powyższych zaleceń, to resztę przygotowania stanowi po prostu praktyka. Każdy kolejny raz, każda kolejna prezentacja będzie łatwiejsza. I tyle.